Alimler Kur’anı okumuş, incelemiş, Hz. Muhammed’in hayatını da göz önünde bulundurarak yorumlamışlardır. İslamiyette mezhepler bir alimin fikir ve görüşlerini benimsemekle ortaya çıkmıştır. Dinin esasıyla ilgili hiçbir ayrılık olmamasına rağmen teferruatlarda farklılıklar olmasıyla oluşmuşlardır.
İslamda Mezhepler Neden Birden Fazla
Hz. Muhammed’in vefatından sonra yanında kalan sahabelerin Mekke ve Medine dışına çıkınca karşılaştıkları farklı örf ve adetlerle karşılaştılar. Yaşanılan sorunlar farklı olduğundan verilen ayrı ictihad ve kanaatların bulunmasına neden olmuştur. Herkesin dini kaynaklardan hüküm çıkarmaya bilgisi, aklı, idrak seviyesi yeterli değildir. Bu yüzden İslamiyette mezhepler çoğalmış, belirli farklılıklar göstermiştir.
Mezhepler öncelikler fıkhi ve itikadi mezhepler olmak üzere ikiye ayrılır, daha sonra kendi içlerinde farklı kollara dağılırlar.
Fıkhi Mezhepler
Fıkhi mezheplerin hepsi doğrudur. Amelde Allah’a kulluk görevimizi yerine getirebileceğimiz 4 hak mezhep vardır. Hanefi mezhebine mensup olanların ekserisi itikatta Maturidi mezhebine; Şafii, Hanbeli ve Maliki mezhebine mensup olanların çoğunluğu da Eş’ari mezhebine mensuptur.
Hanefi Mezhebi:
Mezhebin kurucusu İmam-ı Azam’dır. Asıl adı Numan’dır, ilmi bilgisinden dolayı ona en büyük imam denilmiştir. Irak’ta doğan Hanefi mezhebi doğuya ve batıya yayılmıştır. Anadolu’da ve Balkanlardaki Türkler arasında yaygın olan mezheptir.
Şafii Mezhebi:
İmam Şafii Hazretleri kurucusu olup Mısır’da doğmuştur. Günümüzde Mısır’da, Anadolu’nun güneyinde, Suriye ve Irak’ta yaygındır.
Maliki Mezhebi:
İmam Malik bin Enes sayesinde Hicazda benimsenen bir mezheptir. Hacca gelip gidenler sayesinde Endülüs’te (İspanya’da) ve Kuzey Afrika’da yayılmıştır.
Hanbeli Mezhebi:
Ahmet bin Hanbel sayesinde Necid’de tutulan bir mezheptir, yaygınlaşmamıştır.
İtikadi Mezhepler
İtikadi mezhepler iman ve inançla ilgili konular üzerine yoğunlaşmış mezheplerdir.
Ehl-i Sünnet Mezhebi
Hz. Muhammed’in yolundan giden ve bu yoldan hiç sapmayan mezheptir. Bu mezhebin kaynağı Kur’an ve sünnetlerdir. İkiye ayrılır.
Mâtüriddiyye Mezhebi
Kurucusu Matürid’de doğmuş olan Ebu Mansur Muhammed’dir. Genellikle Hanefiler Mâtüridi mezhebindedirler.
Eş’ariyye Mezhebi
Kurucusu Ebu’l Hasan Eş’ari hazretleridir. Maliki ve Şafiler genellikle eş’ariyye mezhebine mensupturlar. İki mezhep de peygamber efendimizin sünnetine uygundur.
Ehl-i Bid’a Mezhebi
Hz. Muhammed’in sünnetlerini ve Kur’anın hükümlerini kendilerine göre yorumlayıp uygulayan kimselerdir. Yani sünnet yolundan sapan, bid’ata giren kişilerdir.
İslam’daki Mezhep Anlayışları ve Gelenekleri
Mezhep Farklılıklarından Doğan Dini Çatışmalar
Vaftiz Nedir? Kimler Vaftiz Edilir?
Veda Hutbesi Hakkında Bilgi
İslamiyette Demokrasi Kavramı
İlk Halife Kimdir
Hadislerde Geçen Kıyamet Alametleri
Nasıl oruç niyeti edilir? Oruçta niyet ne vakit edilir?