Kader Nedir?

Kader Nedir? Kader neyi ifade eder? Bu sorular kader kavramının yanında içeriği itibariyle de anlamlar içermektedir. Allah’ın yarattığı tüm kullarının yaşayacaklarına ilişkin aynı zaman, dünyanın işleyişine ilişkin gerçekleşecek tüm olaylar hakkında kullanılan, İslam literatürüne geçmiş bir ifadedir. Kader kelime anlamı olarak gerçekleşmesi gereken, gerçekleşecek olan ve gerçekleşmesine engel olunamayacak olan anlamlarını ifade etmektedir. Ayrıca birçok İslam âlimi Kader Nedir? sorusunu  farklı açılardan farklı şekillerde tanımlamıştır. Bu tanımlamalar sadece kelime anlamı değil Kur’an’ın içinde geçen ayetlere göre yorumlanmıştır.

Kader Nedir?

İslam âlimleri kaderi; Allah’ın yarattıklarına sunduğu ve yaratılanların yaşayacakları temelinde fıkıh esas alınarak tanımlamışlardır. Buradan çıkarılacak İslamî yorum ise; Allah’ın bütün yarattıklarının ve fani dünyada ki bütün nesne ve olayları ezeli ve daimi ilmi ile bilmesi ve belirlemesi olarak düşünülebilir.

Kadr (kudret) kelimesi kader ile ilgilidir. Kudreti (Kadrı) yeten yüce Allah, kaderin bakî tecilli edicisidir. Kader Allah’ın kudreti ve yüce ilmi ile oluşur. Kudret (Kadr) kelimesi Kur’an’da 100’den fazla ayette fiil kalıplarında ve isimlerde geçmektedir. Kader kelimesi ayrıca Kur’an da “miktar, ölçü ve güç” anlamları ile de kullanıldığı kabul edilmektedir. Ahzab 33/38’de geçtiği şekli ile “Allah’ın buyruğu düzenlenmiş bir kaderdir.” Er-Ra’d 13/8 ‘e göre; “Allah dişilerin taşıdığı yavruların rahimlerde nasıl bir gelişme göstereceğini bilir, O’nun katında her şeyin bir planı (mikdâr) vardır.”  El- Hicr 15/21 “Her şeyin hazineleri O’nun nezdindedir ve her şeyi belli bir ölçü (kader) dahilinde indirir”  ve El Kamer 54/49 “O her şeyi bir kaderle (bir plana göre) yarattı”  ayetlerinde de kaderin; Allah’ın gücünün, irfanının ölçü dahilinde olduğu hususlarına vurgu vardır.

Kader Nedir? sorusuna verilebilecek en anlaşılır ve ilmî yorum ise; Yüce Allah’ın kullarına reva gördüğü ve önceden bildiği yaşanacakların tümüdür. Kader, Allah’a imanın 6. şartıdır. Kadere İman;  Allah’ın daha önceden hesaplayıp bildiği tüm hayır ve şerlerin Allah’tan geldiğine iman etmektir.  Ayrıca bir başka İslamî yoruma göre de kader; ölçmek ve tartmaktır. Bu tanımda ise kaderin sahibinin Allah olması sebebiyle, Allah’ın kaderi ölçüp tartması üzerinden İslami yorum geliştirilmiştir.