İslam dinin üzerinde durduğu konuların başında Allah’a şirk koşmaktan sonra kul hakkı gelmektedir. Kul hakkını kısaca tanımlamak gerekirse; müminlerin diğer insanlara karşı olan hak ve hukuk sınırları olarak tanımlanabilir. Hak tanımı ise çok yönlü bir kavram olarak kuranda karşımıza çıkmaktadır. Zulüm, haksız yere bir kişinin malını gasp etme veya masum bir insanın canını kast etmek; hak tanımı içerisinde yer alır.
Kul hakkı ile ilgili Kuran-ı Kerimde geçenler ise inanları çokça ikaz etmektedir. Hadislerde ve ulemanın da ortak görüşlerinde oldukça yer kaplamaktadır. Bakara suresinin 188. Ayetinde;’ Aranızda birbirinizin mallarını haksız yere yemeyin. İnsanların mallarından bir kısmını bile bile günaha girerek yemek için onları hâkimlere (rüşvet olarak) vermeyin ‘ buyrulmaktadır.
Görüldüğü üzere yalnızca inan insanların dememekte tüm insanlığı kapsayıcı olarak emredilmektedir.Bir müminin görevi bir başkasının hakkına elinden geldiği kadar riayet etmelidir. Yalnızca hak sınırlarının ihlali ile değil; komşuluk hakları, eş hakları, ana baba hakları gibi yerine getirilmesi zorunlu hal ve hareketler vardır. Bir evladın ailesine karşı asi olması, komşuluk haklarına riayet edilmemesi durumlarında da bu hak söz konusu olmaktadır.
Kul Hakkı ve Helalleşme
Bu konuyla ilgili Kuran-ı Kerimde geçenler helalleşmenin üzerine vurgu yapmaktadır. Ölen kişinin amel defteri kapanmış, artık geri dönüş olmadığı için kişinin dünyadan kul hakkı ile ayrılmaması üzerinde durulmuştur. Zira ahiret hayatı zorlu ve çetindir. Annenin, evladından hakkını aldığı hesap gününde kul hakkı ile hesap gününe varmak oldukça sakıncalıdır. Bu durumda kişinin henüz dünyada iken helalleşmeli, eğer zarara sebep olmuşsa bu zararı gidermelidir.
Kuran-ı Kerimde geçenler; tartıda hile yapmama, emanete hıyanette bulunmama, faiz yememe gibi davranışlar tavsiye edilmiştir. Ayrıca hadiste de; hiç kimse kendisi için beğenip istediğini din kardeşi, komşusu için de istemedikçe, komşusu onun kötülüğünden emin olmadıkça iman etmiş sayılmaz’ buyrularak kişinin davranışlarını ölçülü tutması emredilmiştir.
Kul hakkı, hesap gününde görülmesi en zor olan hesaplardandır. İnanlar için bu güne hazırlıklı olmak gerekmektedir. Helalleşmenin inanları ahirette büyük sıkıntılardan kurtaracağı ulema tarafından bildirilmektedir.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Namazda okunacak dualar sureler
İslam’daki Mezhep Anlayışları ve Gelenekleri
Mezhep Farklılıklarından Doğan Dini Çatışmalar
İslamiyette Dört Büyük Hak Mezhep
Helal Kazanç
İslamiyette Demokrasi Kavramı
İlk Halife Kimdir
Hadislerde Geçen Kıyamet Alametleri
Nasıl oruç niyeti edilir? Oruçta niyet ne vakit edilir?